نوشته شده توسط: Dr. Deborah Weatherspoon در 25 ژانویه 2018
آیا هوای سرد باعث سرماخوردگی شما می‌شود؟ برای قرن‌ها، این افسانه باعث شده تا مادربزرگ‌ها بر اینکه بچه‌ها باید دور از باد سرد نگه داشته شوند یا کلاه بر سر بگذارند و با موی خیس به بیرون نروند، اصرار بورزند.
ولی اگر این افسانه است پس چرا بیشترین میزان ابتلا به سرماخوردگی و آنفولانزا در فصل زمستان رخ می‌دهد؟ پاسخ‌ها جامع و جالب هستند.
متهمان ماجرا
در اصطلاح بیماری‌های عفونی، میکروب‌ها باعث بیماری می‌شوند، و نه هوای سرد به‌تنهایی. شما باید با راینوویروس‌ها (عامل سرماخوردگی) یا ویروس آنفولانزا در تماس باشید تا مبتلا به سرماخوردگی و آنفولانزا شوید. بیشترین ابتلا به راینوویروس در بهار و پاییز و آنفولانزا در زمستان است. (با گسترش ویروس کرونا و بروز موج های سهمگین بیماری در فصل تابستان میتوان بیشتر به این ارتباط بی اعتماد بود.)
با وجود اینکه سرما نمی‌تواند تنها دلیل بیماری باشد، ولی ارتباطی بین سردی هوا و مریض شدن وجود دارد، در واقع هوای سرد میتواند منجر به شرایطی شود که فرد بیمار شود.
ویروس‌ها و سیستم ایمنی
برخی ویروس‌ها بطور واقع در هوای سرد احتمال انتشار بیشتری دارند، راینوویروس (عامل سرماخوردگی‌های رایج)، در دماهای سردتر (مثلا دمای بینی با درجه 33 تا 35 درجه سلسیوس) بهتر تکثیر می‌یابند. اما یک مطالعه پی برد که سلول‌های سیستم ایمنی، در دفاع علیه ویروس‌ها در دمای ریه‌ها که نسبت به دمای فضای بینی گرمتر است، دفاع قدرتمندتری آغاز می‌کنند. این ممکن است بیانگر این باشد که بدن وقتی با دمای سرد فضای بینی و مجاری تنفسی فوقانی روبرو می شود، نتواند بخوبی با ویروس‌ها بجنگد. با اینکه برخی مطالعات ادعا می‌کنند که ویروس آنفولانزا در هوای سرد و خشک پایدارتر است، ولی مطالعات دیگری هم هستند که نشان می‌دهند این بیماری در آب‌وهوای مرطوب و گرم نیز متداول است.
فاکتورهای دیگر مطرح شده به عنوان تاثیرگذاران بالقوه پاسخ سیستم ایمنی، شامل تغییرات ناگهانی در دما یا تاثیر سیکل‌های روشنایی-تاریکی روزانه هستند.
در نتیجه نکته مهم این است که باوجود اینکه هوای سرد یا سایر فاکتورها می‌توانند توانایی شما را برای خنثی سازی بیماری‌ها تضعیف کنند، اما سردی هوا بخودی خود باعث بیماری نمی‌شود.
تاثیر گرمایش مرکزی خانه‌ها
هوای خشکی که همراه گرمایش مرکزی وجود دارد، کار را برای ورود ویروس آنفولانزا و سرماخوردگی به راه‌های خشک بینی شما آسان می‌کند، ولی تصورات مبنی بر اینکه این تئوری میتواند درست باشد یا نه متفاوت است.
هوای خشک داخل خانه به تنهایی شما را مریض نمی‌کند. ولی میتواند در انتشار و انتقال عفونت بوسیله قطرک‌های عطسه نقش ایفا کند. محققان در دانشگاه تیانجین در چین پی بردند که دانش‌آموزان در اتاق‌های خوابگاه با تهویه ضعیف سرماخوردگی‌های بیشتری می‌گیرند. به علاوه، محققان در ویرجینیا تک پی بردند که تهویه ی خوب مثل رطوبت نسبتا بالای داخل خانه، آنفولانزا را به یک ویروس بی‌اثر تبدیل می‌کند.
محیط بزرگ خارج خانه
هوای خشک بیرون، که بوسیله رطوبت مطلق اندازه‌گیری می‌شود، میتواند با شیوع آنفولانزا ارتباط داشته باشد. بر اساس اظهار انستیتوهای ملی سلامت (NIH)، هوای خشک زمستان به ویروس‌های سرماخوردگی اجازه می‌دهد که زنده بمانند و منتقل شوند. به‌علاوه، تحقیق NIH، اظهار می‌کند که پوشش ویروس آنفولانزا در دماهای نزدیک فریز محکم‌تر می‌شود و ویروس فعالتر، منعطف‌تر و به‌راحتی در هوای زمستان سرایت می کند.
سرنخ‌های بیشتری از عطسه شما
احتمال دارد که بیرون بودن در هوای زمستان، از توانایی موکوس و مژک‌های بینی شما برای بیرون راندن عوامل بیماری زا از بینی جلوگیری کند. همچنین محتمل است زمانی که شما به داخل خانه برمی‌گردید و پنجره‌ها بسته باشد و بقیه عطسه بکنند، شما بیشتر در معرض میکروب ها قرار خواهید گرفت. وقتی مردم به دانشگاه، مدرسه، محل کار یا مهدکودک در پاییز بر می‌گردند، ویروس ها شرایط ایده آلی می‌یابند تا از یک نفر به فرد دیگر انتقال یابند، حتی قبل از اینکه هوای سرد وارد اتاق شود.
خطرات افت دما برای بدن
افت دمای بدن یک شرایط اورژانسی ست که نیاز به درمان پزشکی فوری دارد. این شرایط زمانی اتفاق می افتد که بدن شما حرارت زیادی را از دست داده باشد. و این می تواند بخاطر قرار گرفتن بدن در معرض سرمای شدید یا مواد سرد باشد. قرار گیری در معرض دماهای سرد میتواند مسافران، بی خانمان‌ها، افراد بسیار جوان یا پیر را وارد مرحله لرزیدن، گیج شدن و از دست دادن هوشیاری کند. اگر در هوای سرد هستید و با هر کدام از شرایط زیر روبرو شدید، شما سریعا با وضعیت اورژانسی پزشکی مواجه خواهید شد: در معرض باد یا باران شدید قرار گرفتن، خیس عرق شدن، غوطه ور شدن در آب.
پس اگر بدن شما حرارت زیادی از دست داد، در جستجوی گرما و کمک باشید.
هوای سرد و آسم
اگر شما دوست دارید بدوید ولی سابقه آسم یا مشکلات تنفسی فوقانی دارید، هوای سرد میتواند مشکل ساز باشد. به تدریج قبل از ورزش همه جانبه، خود را در بیرون گرم کنید و یک لباس با پوشش گردنی تا بالای دهان بپوشید تا کمک کند مجاری هوایی بینی شما گرم بماند. هم چنین نقشه راه خود را بخوبی مشخص کنید تا به عوامل حساسیت زایی مثل دوده سوزاندن برگ‌ها یا دود دودکش برخورد نکنید.
پیامدهای این افسانه
مردمی که صادقانه اعتقاد دارند که هوای سرد باعث عفونت می‌شود شاید درکی از چگونگی اثر میکروب‌ها نداشته باشند. در حالی که حفاظت در برابر دماهای شدید برای دلایل دیگری مهم است، ولی به صرف خودش باعث بیماری نمی‌شود.
یک تحقیق در دانشگاه جورج واشنگتن پی برد که کودکان کم سن و سال، بیشتر اعتقاد دارند که هوای سرد باعث بیماری می شود و این بخاطر عدم درک صحیح کودکان برای شناخت بهترین راه برای جلوگیری از سرماخوردگی و آنفولانزا است. دانستن اینکه میکروب ها چگونه عمل می‌کنند میتواند به آموزندگان سلامت کمک کند تا راه های موثر جلوگیری از بروز سرماخوردگی و آنفولانزا، مثل تشویق به حفظ بهداشت و تمیزی دست ها را آموزش دهند.
تهیه شده توسط دکتر امین اسماعیلی